Szczelność powietrzna budynku
Izolacja poddasza pianką poliuretanową czy ocieplanie w ten sposób innych części domu to obecnie najskuteczniejsza metoda na poprawę parametrów termicznych budynku. Aby jednak w pełni zrozumieć, jakie znaczenie ma ocieplenie domu dla komfortu termicznego mieszkańców, warto zatrzymać się na dłużej przy pojęciu szczelności powietrznej, która przekłada się w prosty sposób na to, czy jest on energooszczędny, a tym samym – wpływa na wydatki, jakie będziemy ponosić na ogrzewanie. Pod pojęciem szczelności powietrznej rozumiemy cechę materiału budowlanego, części budynku lub jego obudowy, która zapobiega przepływowi powietrza. Szczelność dotyczy samych przegród budowlanych, jak i połączeń między nimi. Im szczelniejszy budynek, tym mniejsze straty ciepła, a także mniejsze ryzyko zawilgocenia przegród.
fot. Icynene Europe
Często można spotkać się z opinią, że konstruowanie super szczelnych budynków ma też swoją negatywną odsłonę, bo życie w domu, w którym uniemożliwiona jest wymiana powietrza, przypomina próby oddychania z workiem foliowym na głowie, a nadto – sprzyja rozwojowi pleśni, grzybów, zawilgoceń. Jest to mit, który powstał na skutek mylenia pojęć. Szczelność powietrzna budynku w powszechnej opinii bywa traktowana jako synonim przepływu dyfuzyjnego pary wodnej.
A przepływ ten – jeśli jest uniemożliwiony lub ograniczony – rzeczywiście powoduje powstawanie zawilgoceń i wszystkich jego negatywnych konsekwencji, nie jest on jednak tym samym, czym przepływ powietrza. O budynku, nawet najbardziej szczelnym, możemy więc powiedzieć, że „oddycha”, jeśli przepływ pary wodnej (a nie powietrza!) z przegród budynku odbywa się w sposób niezakłócony.
Właśnie z tego powodu tak istotne znaczenie ma dobór materiałów izolacyjnych, które z jednej strony uniemożliwią przepływ powietrza i straty ciepła przez nieszczelne przegrody, z drugiej zaś – pozwolą budynkowi „oddychać” i nie zatrzymają pary wodnej, która mogłaby doprowadzić do powstawania zawilgoceń. Izolacja poddasza pianką PUR otwartokomórkową, która jest paroprzepuszczalna i jednocześnie stawia opory dla przepływu powietrza odpowiada tym samym na potrzeby najbardziej wymagających inwestorów, świadomych roli, jaką pełni ocieplenie budynku.
fot. Icynene Europe
Warto pamiętać jeszcze o jednej kwestii, która często jest tematem dyskusji na niezliczonych forach internetowych. Chodzi mianowicie o wymianę powietrza zużytego na świeże, która w szczelnych budynkach miałaby być zakłócona. Nie od dziś wiadomo, że w przypadku doskonale zaizolowanych domów sama wentylacja grawitacyjna nie tylko nie wystarcza (bo do jej prawidłowego funkcjonowania nieszczelność powłok jest wręcz wymagana), ale i jest nieekonomiczna, podobnie jak otwieranie okien, przez które razem ze zużytym powietrzem ucieka też ciepło (i pieniądze z naszego portfela).
Powstające obecnie budynki energooszczędne czy pasywne muszą posiadać odpowiednie systemy wentylacji mechanicznej z rekuperacją, i to właśnie one powinny odpowiadać za wymianę powietrza zużytego na świeże. Mówiąc zaś bardziej ogólne – wymiana powietrza powinna następować w sposób kontrolowany poprzez miejsca do tego przeznaczone, a nie przez nieszczelności w przegrodach.
A co mówią na ten temat przepisy?
Szczelność budynków a przepisy
Kwestie szczelności budynków reguluje „Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” z dnia 12 kwietnia 2002 roku. Załącznik 2 tego dokumentu jasno precyzuje, że budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, a także budynki produkcyjne muszą być projektowane i wykonywane tak, aby przegrody zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami, częściami przegród i połączenia okien z ościeżnicami były szczelne na przenikanie powietrza.
O szczelności powietrznej danego obiektu informuje parametr n50, który określa, ile razy w ciągu godziny następuje pełna wymiana powietrza wewnętrznego przez nieszczelności (przy zaślepionym systemie wentylacji i różnicy ciśnień 50 Pa względem otoczenia). Im wyższa jest ta wartość, tym bardziej nieszczelny jest budynek. I tak np. n50=1/h oznacza, że powietrze w budynku zostanie wymienione jeden raz w ciągu godziny.
Przywołane powyżej rozporządzenie określa zalecane wartości n50 dla różnego rodzaju obiektów. Wynoszą one:
- n50 < 1 dla budynków z wentylacją mechaniczną;
- n50 < 0,8 dla budynków energooszczędnych;
- n50 < 0,6 dla budynków pasywnych.
fot. Icynene Europe
Szczelność budynku a komfort termiczny i energooszczędność
Jest wiele miejsc, przez które z budynków „ucieka ciepło”. Jednym z nich jest dach, dlatego warto postawić na izolację poddasza pianami PUR. Choć wykonywanie testów szczelności istniejących budynków nie jest w świetle prawa obowiązkowe (obowiązkiem jest natomiast przestrzeganie wytycznych przywołanego powyżej rozporządzenia na etapie realizacji inwestycji), to warto sprawdzić wartość parametru n50 z kilku względów.
Wysokie wartości n50 oznaczają przede wszystkim bardzo obciążające domowy budżet koszty ogrzewania, co w dobie kurczących się gwałtownie zasobów naturalnych i drożejących cen energii grzewczej oraz elektrycznej jest po prostu marnotrawstwem. Szczelność powietrzna ma też duże znaczenie dla trwałości samego budynku, bo obiekt, którego nie da się w wystarczającym stopniu ogrzać, jest narażony na ryzyko powstawania zagrzybienia w przegrodach budynku. Dzieje się tak, gdy w efekcie różnicy ciśnień wraz z infiltracją zimnego powietrza przez szczeliny dochodzi do eksfiltracji ciepłego powietrza, które zatrzymywane jest w przegrodach.
fot. Icynene Europe
Warto też pomyśleć o własnej wygodzie i dobrym samopoczuciu. Nie ma możliwości uzyskania komfortu termicznego w źle zaizolowanym domu, nawet jeśli posiadamy świetnie zaprojektowany system grzewczy. Do tego dochodzi jeszcze ciągły ruch powietrza w pomieszczeniach, wywołujący nieprzyjemne uczucie chłodu. Niekontrolowany napływ powietrza do wnętrz daje też o sobie znać w postaci przeciągów, które są szczególnie dotkliwie odczuwalne przy silnym wietrze, obniżając temperaturę pomieszczeń i komfort przebywania w budynku.
Jak ucieka ciepło?
Źródeł nieszczelności w budynkach jest mnóstwo: począwszy od nieszczelnych przegród budowlanych, na niestarannie wykonanych i nieuszczelnionych przepustach instalacji wodno-kanalizacyjnej kończąc. W przypadku stosowania tradycyjnych materiałów ociepleniowych, takich jak wełna mineralna czy styropian mostki termiczne występują w miejscach ich połączeń. Często dochodzą do tego błędy projektowe i wykonawcze, na które narażone są szczególnie połączenia ściana/podłoga/sufit, a także nieszczelny montaż parapetów czy stolarki okiennej i drzwiowej. Źródłem nieszczelności w budynkach często są też dachy. Każdy, kto posiada poddasze użytkowe przekonał się o tym z pewnością na własnej skórze, borykając się z trudnościami w dogrzaniu go zimą, a także z wysokimi temperaturami latem.
fot. Icynene Europe
Izolacja poddasza pianką poliuretanową, ocieplanie dachu, ściany i całej konstrukcji
Pojawiający się często pogląd, jakoby uzyskanie doskonałych parametrów szczelności budynku miało swoje negatywne odsłony, można włożyć między bajki, o ile zastosowana izolacja jest powietrzoszczelna i paroprzepuszczalna jednocześnie. Prawdą jest natomiast, że stosowane tradycyjnie materiały izolacyjne z włókien czy granulatu są również materiałami „oddychającymi”, lecz przepuszczają także powietrze, dlatego koniecznie jest zastosowanie dodatkowej warstwy z tworzywa sztucznego (folii paroszczelnej), która nie przepuszcza ani powietrza, ani wilgoci. Lecz jeśli w jej warstwie powstanie nieszczelność, pojawia się wówczas ryzyko zawilgoceń w przegrodzie. Ten problem wyeliminowany jest w przypadku ocieplania poddasza pianką PUR czy wykonywania izolacji poliuretanowej stropów, ścian za pomocą pianki o otwartej strukturze komórek.
fot. Icynene Europe
Dzięki natryskowej metodzie aplikacji oraz zdolności piany poliuretanowej do jej ponad 100-krotnego rozrostu w miejscach, na które zostanie naniesiona, ocieplana powierzchnia zostaje szczelnie wypełniona, a brak spoin eliminuje ryzyko powstawania mostków termicznych. Ponadto pianka (nawet otwartokomórkowa) ma wysokie opory dla przepływu powietrza przy jednoczesnej paroprzepuszczalności. Innymi słowy – ocieplona powierzchnia, choć nie przepuszcza powietrza, jednocześnie „oddycha”, co potwierdzają badania zgodnie z normami EN 29053, gdzie pianka Icynene uzyskała parametr 7,6 x 10-9 m³/(msPa) oraz EN 12086, gdzie uzyskała wartość µ=3,3.
Z kolei przeprowadzone zgodnie z normą europejską EN 1609 badania na absorbcję wody potwierdzają, że metr kwadratowy izolacji ICYNENE H2Foam Lite jest w stanie wchłonąć zaledwie 0,3 kg wody, nie wykazując przy tym tendencji do rozwoju pleśni na swej powierzchni.
Pianki do zadań specjalnych
W budownictwie mieszkaniowym pianka poliuretanowa (otwartokomórkowa) stosowana jest najczęściej do ociepleń poddaszy (dachy, stropy). Wśród zalet takiej izolacji można wymienić jednolitą szczelność i izolację uzyskane na jednym etapie prac – również w miejscach o niespotykanej geometrii, a także zwiększenie trwałości całej konstrukcji i zmniejszenie mostków cieplnych.
fot. Icynene Europe
Dzięki temu, że pianki z biegiem czasu nie osiadają, nie zmieniają swoich właściwości, a także zapobiegają rozwojowi pleśni na swej powierzchni, są zdecydowanie bardziej trwałe niż izolacje z włókna czy granulatu. Izolacja pianami poliuretanowymi poddasza czy dachu sprawdzi się nie tylko w budownictwie mieszkaniowym.
Również na dachach budynków przemysłowych, handlowych czy rolnych stosuje się pianki, które można nanieść na różne materiały, jak membrany i beton. Ich atutem jest też łatwość aplikacji w miejsca trudnodostępne, bo izolacja natryskowa rozszerzając się przyjmuje dowolny kształt. Idealne przyleganie do podłoża nawet po wielu latach od aplikacji, elastyczna, komórkowa struktura, która obniża poziom hałasu oraz brak toksycznych substancji sprawia, że tego typu izolacje sprawdzają się nawet w przypadku bardzo rygorystycznych wymagań inwestora.
fot. Icynene Europe
Obecnie izolacja z pianki PUR to coraz częściej wybierana metoda do ocieplania ścian (betonowych, z cegły, drewnianych), a także w przypadku wykonywania niezależnej elewacji typu siding. Materiał może być natryskiwany zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz (z membraną chroniącą przed deszczem). Obok ciągłej warstwy izolacji, która skutecznie blokuje napływ powietrza z zewnątrz, uzyskuje się też poprawę izolacyjności akustycznej.
Pianki poliuretanowe są też jednym z najczęściej polecanych systemów do domów szkieletowych, coraz bardziej popularnych w naszych kraju. Możliwe jest wykonanie izolacji natryskowej całej konstrukcji, co pozwala na wyeliminowanie mostków termicznych nawet w tak newralgicznych miejscach jak narożniki, załamania dachu czy połączenia ścian zewnętrznych z dachem.
fot. Icynene Europe
Izolacja poddasza pianką poliuretanową – cena ocieplenia a koszty eksploatacji
Izolacja poddasza pianką poliuretanową to tylko jedno z możliwych zastosowań tej technologii ocieplenia, choć bez wątpienia droga pianek PUR na polski rynek rozpoczęła się właśnie od dachów i poddaszy. Zastanawiając się, czy postawić na tego typu izolację warto pamiętać o jednym: różnice w wydatkach ponoszonych z tytułu ogrzewania budynku szczelnego i nieszczelnego są gigantyczne, nie ma natomiast dużej różnicy pomiędzy kosztami ich wybudowania.
Wybierając materiały izolacyjne należy wybierać takie, które stwarzają wysokie opory dla przepływu powietrza (szczelny budynek), a zarazem umożliwią swobodny przepływ dyfuzyjny pary wodnej (oddychający budynek). To oszczędność nie tylko wydatków eksploatacyjnych, jak koszty ogrzewania, ale także kosztów napraw, do których wcześniej czy później będziemy zmuszeni, mieszkając w zawilgoconym domu.
fot. Icynene Europe
Pamiętajmy też o najważniejszym: wykonanie izolacji pianką PUR poddasza, ściany czy stropu wymaga od firmy wykonawczej nie tylko odpowiedniego sprzętu, ale także wiedzy, doświadczenia i umiejętności. Dlatego w celu uzyskania szczegółowych informacji odnośnie ocieplenia poliuretanami stawiajmy na autoryzowane firmy wykonawcze. Zyskamy w ten sposób gwarancję indywidualnego podejścia oraz profesjonalnego wykonania izolacji.
Z ofertą firmy można zapoznać się na stronie: www.icynene.pl
