Jaka temperatura i wilgotność dla basenu domowego?
Optymalne warunki temperaturowo-wilgotnościowe dla hal basenowych określają wytyczne VDI 2089. W basenach przydomowych, ze względu na mniejszą niż na pływalniach komercyjnych powierzchnię pomieszczenia, liczbę użytkowników, wymiary niecki oraz niższe wartości zysków wilgoci zazwyczaj spotykamy następujące wartości:
• temperatura wody +26oC
• temperatura powietrza i wewnętrznych powierzchni ścian +28oC
• wilgotność względna powietrza zalecana przez polską normę 45% – 65%
• prędkość ruchu powietrza w pomieszczeniu z basenem od 0,1 m/s do 0,2m/s jednak nie więcej niż 0,25 m/s – dla temperatury w pomieszczeniu +28oC
• krotność wymiany powietrza w pomieszczeniu 4x na 1h
Odpowiednio dobrana wentylacja basenu domowego pozwala zachować powyższe parametry. Powinna więc być ujęta i obliczona przez architektów w projekcie i kosztorysie domu w konsultacji z ekspertami systemów wentylacji.
Dlaczego wentylacja basenu domowego jest konieczna?
Ogólne zasady dotyczące określania powyższych parametrów zakładają że:
• Im mniejsza niecka, tym zalecana jest wyższa temperatura wody, ze względu na mniejszą aktywność fizyczną i liczbę użytkowników (dla basenów prywatnych jest to przedział 26-30oC).
• Jednak im wyższa wartość temperatury wody, tym większe zyski wilgoci, które należy odprowadzić poprzez osuszacze kondensacyjne lub centrale wentylacyjne.
• Temperatura powietrza powinna być wyższa o ok. 2oC – 4oC od temperatury wody, co zmniejsza nadmierne parowanie.
• Różnica temperatur powinna być zachowana także na wewnętrznych powierzchniach ścian. Istotna jest więc odpowiednia izolacja przegród (podłogi, ścian, okien, dachu), aby uniknąć strat ciepła, które wzmagają skraplanie w kontakcie pary wodnej z chłodną ścianą.
• Zbyt niska wilgotność zwiększa parowanie powierzchni wody i zwiększa koszty eksploatacji. Zbyt wysoka z kolei zaburza naturalny mechanizm termoregulacji organizmu człowieka. Zwiększa ryzyko skraplania przy niewielkiej nawet zmianie temperatury.
• Zachowanie ruchu powietrza w krytym basenie i jego stała wymiana także ogranicza skraplanie i podnosi komfort użytkowników.
Zagrożenia wynikające z nieskutecznej wentylacji
Jak widać pomieszczenia basenu domowego są obiektami, które wymagają utrzymania odpowiednich warunków mikroklimatu, innych niż typowe pomieszczenia bytowe. Wyróżniają się one dużymi zyskami wilgoci, pochodzącymi od parującej wody z niecki basenowej, ze zwilżonych posadzek czy od osób wychodzących z wody. Źle zaprojektowana wentylacja basenu domowego lub jej brak powoduje niekontrolowany wzrost wilgoci. Para wodna zawarta w powietrzu kondensuje na chłodniejszych powierzchniach. Może to powodować zaparowanie okien, prowadzić do erozji elementów konstrukcji budynku i korozji przegród budowlanych, tworzyć zacieki i odkształcenia, generować pojawienie się pleśni, grzybów, zwiększać ucieczki ciepła poprzez podniesienie współczynnika U oraz powodować stały dyskomfort cieplny użytkowników basenu (duszności, chłód).
Wentylacja basenu domowego – na co zwrócić uwagę?
Aby korzystać z basenu w komfortowych i zdrowych dla użytkowników warunkach, system wentylacji powinien działać kompleksowo i zapewnić:
• sprawne i stałe odprowadzenie nadmiaru wilgoci z każdego źródła,
• utrzymanie właściwego rozdziału i obiegu powietrza, zapobiegającego kondensowaniu się wody na przegrodach budowlanych,
• utrzymanie wilgotności powietrza w zadanych granicach, również w upalne dni,
• odzysk ciepła w procesie wentylacji,
• stałe uzupełnianie odparowanego powietrza świeżym nawiewem,
• odpowiednie ogrzanie powietrza, pokrywające straty związane z parowaniem i przenikaniem ciepła przez przegrody.
Kompleksowo i opłacalnie z rekuperatorem
fot. PRO-VENT
Rozwiązaniem funkcjonalnym i ekonomicznym w tym zakresie są rekuperatory. W segmencie urządzeń do wentylacji basenu są kompromisem między prostymi i tańszymi osuszaczami kondensacyjnymi o ograniczonych funkcjonalnościach a rozbudowanymi centralami wentylacyjnymi z pompami ciepła, efektywniejszymi dla dużych komercyjnych pływalni. Rekuperatory pozwalają skutecznie obniżyć całoroczne koszty eksploatacyjne, dzięki recyrkulacji powietrza (mniej energii na nawiew z zewnątrz) i odzyskowi energii (mniejsze koszty ogrzania). Zapewniają zarówno skuteczne osuszanie, ogrzanie, jak i wentylację basenu domowego. Aby dobrać właściwy rodzaj urządzenia, należy wykonać obliczenia strumienia powietrza wentylacyjnego.
Istotne parametry w doborze centrali wentylacyjnej
Aby obniżyć stałe koszty eksploatacji w basenach domowych wentylacja mechaniczna najczęściej pełni także funkcję grzewczą. W takiej sytuacji konieczne jest obliczenie bilansu wilgotnościowego – zysków i strat ciepła pozwalających oszacować strumień powietrza koniecznego do prawidłowej wentylacji. Stosowne wzory obliczeń dostarcza między innymi Instytut VDI. Precyzja obliczeń warunkuje skuteczność systemu, powinni więc wykonywać je specjaliści.
Bilans wilgotnościowy i strumień powietrza wentylacyjnego
Na całkowite zyski wilgoci składają się (w uproszczeniu) dwie wartości: ilość odparowanej wody z niecki basenu oraz ilość wody odparowanej z powierzchni mokrych posadzek. Przy stratach z niecki bierzemy pod uwagę powierzchnię niecki, temperaturę wody i powietrza, zawartość pary wodnej w powietrzu pomieszczenia basenowego oraz w powietrzu nasyconym samej wody. Wartość zależna jest także od poziomu aktywności. Dla basenów domowych, gdzie woda jest zazwyczaj spokojna, współczynnik jest niższy niż w basenach komercyjnych czy leczniczych. Za powierzchnię posadzek do wyliczeń uznaje się 50% – 70% powierzchni posadzek wokół niecki [m2]. Zyski wilgoci bilansuje powietrze z zewnątrz. Znając je, określimy strumień powietrza wentylacyjnego, biorąc pod uwagę gęstość i wilgotność powietrza na zewnątrz w najbardziej niekorzystnym okresie (latem powietrze jest bardziej wilgotne i mniej efektywne do osuszania basenu, co wyrównuje centrala) oraz wilgotność powietrza w pomieszczeniu basenowym.
Konfigurator central wentylacyjnych Pro-Vent
Strumień powietrza wentylacyjnego to podstawowy parametr do określenia niezbędnej wydajności rekuperatora. Firma Pro-Vent opracowała zdalny konfigurator urządzeń, pomocny w szacunkach dla inwestorów.
MISTRAL BSR – optymalne rozwiązanie wentylacji małych obiektów basenowych
MISTRAL BSR firmy Pro-Vent to rekuperatory basenowe zaprojektowane specjalnie do osuszania i wentylacji basenów domowych. Producent oferuje 5 modeli centrali o strumieniu objętości powietrza: od 800 do 6000 m3/h. Pod parametr wydajności dobrane są kolejne właściwości urządzeń w poszczególnych modelach: powierzchnia wymiany ciepła, opory rekuperatora, powierzchnia filtrów oraz średnice króćców przyłączeniowych.
fot. PRO-VENT
System składa się z:
• Komory mieszania z przepustnicą recyrkulacyjną, odpowiadającą za podmieszanie powietrza usuwanego i nawiewanego oraz utrzymanie optymalnej wilgoci.
• Elektronicznych komutowanych wentylatorów promieniowych RadiCal firmy ebm-papst, które dzięki dużym średnicom i stosunkowo małym obrotom gwarantują cichą pracę i ekonomiczną eksploatację.
• Wysokowydajnego autorskiego krzyżowego wymiennika ciepła wykonanego z polipropylenu (o odzysku ciepła do 70%, w trybie recyrkulacji do 96%), który osusza i ogrzewa powietrze.
• Filtrów powietrza z włókniną klasy G4 umieszczonych w prowadnicach, co umożliwia ich łatwą wymianę.
• Nagrzewnicy wstępnej elektrycznej PTC, co wspomaga rozmrażanie układu podczas generowania przez wymiennik dużej ilości skroplin w sezonie zimowym.
• Nagrzewnicy kanałowej wodnej (wtórnej) dogrzewającej powietrze nawiewane.
• Szczelnej i odpornej na korozję i działanie agresywnego środowiska basenowego obudowy z klejonego PVC z dodatkową izolacją akustyczną i termiczną.
Atutami urządzenia są też: kompaktowość i niska waga (od 70 do 240 kg), pełna automatyka sterowania (w tym kontrola nagrzewnicy wtórnej, regulacja wydajności nawiewu i wywiewu) i niskie zużycie energii (SFP na poziomie 0,21–0,23 W/(m3/h)).
Zasada działania centrali MISTRAL BSR
Wentylacja basenu domowego przy pomocy centrali MISTRAL BSR polega na stałej wymianie powietrza w hali basenowej. Zużyte wilgotne powietrze jest zarówno częściowo recyrkulowane przez przepustnicę i wraca do systemu, a częściowo zostaje usunięte na zewnątrz, po wcześniejszym odzyskaniu energii przez krzyżowy wymiennik ciepła. Świeże suche powietrze zaciągane przez wentylator nawiewny i ogrzane przez wymiennik ciepła trafia do pomieszczenia basenowego po zmieszaniu z powietrzem recyrkulacyjnym. Przepustnica kontroluje ilość powietrza świeżego w zależności od temperatury na zewnątrz oraz wilgotności hali.
fot. PRO-VENT
Gruntowy wymiennik ciepła (GWC) jako wsparcie systemu wentylacji
Rekomendowanym uzupełnieniem systemu wentylacji basenu domowego jest instalacja gruntowego wymiennika ciepła (GWC). To urządzenie, które wpiera działanie rekuperatora poprzez wstępne ogrzanie lub schłodzenie powietrza przed dystrybucją do systemu wentylacji mechanicznej. Dzięki posadowieniu w ziemi i wykorzystaniu energii płytkich warstw gruntu (wystarczy wykop o głębokości od 0,7 do 2 m) możliwa jest stała praca urządzenia z pełną sprawnością bez potrzeby regeneracji złoża. Wymiennik wykorzystuje naturalnie występującą pod powierzchnią różnicę temperatury w porównaniu z warunkami ponad gruntem. Zimą umożliwia to praktycznie bezkosztowe i bezstratne korzystanie z cieplejszego i bardziej dowilżonego powietrza, latem z chłodniejszego i bardziej suchego.
fot. PRO-VENT
Pełna ochrona basenu domowego – centrala MISTRAL BSR i GWC PRO-VENT GEO
GWC jako element współpracujący z centralą MISTRAL BSR wspomaga efektywność systemu wentylacji basenu domowego w ten sam sposób. Zimą chroni centralę przed zamarznięciem lub szronieniem. Pozwala zmniejszyć koszty eksploatacji wynikające choćby z braku konieczności aktywacji elektrycznej nagrzewnicy do wstępnego ogrzania powietrza dostarczanego do rekuperatora. Latem GWC doprowadza do systemu chłodniejsze i mniej wilgotne powietrze, co skutkuje efektywniejszym osuszaniem hali basenowej i stałym dopływem zdrowego, czystego powietrza. Warto bowiem zaznaczyć, że powietrze dostarczane gruntowego wymiennika ciepła Pro-Vent jest naturalnie oczyszczane z obecności zarodników bakterii (do 86%) i grzybów ( do 97%).
fot. PRO-VENT
Energooszczędne rozwiązania Pro-Vent
Wentylacja basenu domowego przy pomocy rekuperatora z krzyżowym wymiennikiem ciepła to rozwiązanie łączące efektywność zgodną z normami bezpieczeństwa z korzystną ceną. Jeśli wspomożemy układ wentylacyjny gruntowym wymiennikiem ciepła (GWC), otrzymujemy kompletny energooszczędny system. To funkcjonalność przydatna także dla przydomowej sauny, jacuzzi i wanien spa.
Ze szczegółową ofertą producenta w zakresie systemów wentylacji basenu domowego zapoznać się można na stronie www.pro-vent.pl.
