Pionierem w produkcji rozwiązań ognioodpornych jest Grupa Paroc. Jej twórcy, projektując ognioodporne ściany wewnętrzne wiedzą, że oprócz parametrów technicznych materiału, należy uwzględnić również jego możliwy udział w pożarze. Materiały klasyfikowane jako niepalne powinny być zatem zastosowane systemowo.
Reakcja na ogień i ognioodporność konstrukcji
Podczas gdy produkty i materiały są klasyfikowane w zależności od ich reakcji na ogień, przegrody stosowane w budynkach, takie jak dachy, ściany, podłogi, sufity, a także systemy budowlane, są klasyfikowane na podstawie ich odporności ogniowej.
Odporność ogniowa to zdolność elementu budynku do spełnienia określonych wymagań w warunkach odwzorowujących przebieg pożaru. Miarą odporności ogniowej jest wyrażony w minutach czas od momentu rozpoczęcia pożaru do chwili osiągnięcia przez element budynku jednego z trzech głównych kryteriów:
R – nośność. Czas w którym element konstrukcji głównej budynku może przenieść wymagane obciążenie podczas normalnego pożaru;
E – integralność (szczelność ogniowa). Czas, w którym odpowiednia część budynku zachowuje integralność pod wpływem płomieni i gorących gazów podczas normalnego pożaru;
I – izolacyjność ogniowa. Czas potrzebny, aby strona zimna odpowiedniej części budynku nie przekroczyła określonej temperatury (zwykle przyrost o 140°C).
Jako kryterium uzupełniające stosuje się:
M – odporność na działania mechaniczne. Jest to zdolność elementów konstrukcyjnych do zachowania powyższych kryteriów R, E, I, pod wpływem uderzeń lub nacisków mechanicznych podczas standardowego pożaru.
W odniesieniu do płyt warstwowych nie stosuje się kryterium R, gdyż nie są one elementem konstrukcji głównej budynku.
Płyty warstwowe użyte do zabudowy ścian nie powinny uczestniczyć w procesie palenia się. Przeznaczeniem takich płyt jest powstrzymywanie rozprzestrzeniania się ognia i utrzymanie się ich do momentu, aż się rozpadnie konstrukcja nośna budynku. W takim przypadku podstawowym problemem do rozwiązania staje się ochrona ogniowa ustroju nośnego ścian oraz rozwiązania techniczne dotyczące mocowania systemów płyt warstwowych.
Najczęściej używa się mechanicznego mocowania (łączniki śrubowe ze stali nierdzewnej), a więc ich jakość jest również ważna.
Płyty warstwowe Paroc są doskonałym wyborem przy ściankach działowych. W zależności od grubości i rodzaju wybranej płyty, produkty mają klasy od EI 15 do EI 240. Dostępne są również płyty z podwójną konstrukcją ścian, które mogą być używane jak zapory ogniowe w klasyfikacji EI-M 30, 60, 90, 120.
fot. Paroc
Cztery fazy deformacji ścian ogniowych
Dowolna konstrukcja, a więc ściany ogniowe lub jakiekolwiek inne ściany rozdzielające, pod działaniem wysokich temperatur ulegają deformacji. Znając parametry wybranej konstrukcji, można przewidzieć deformacje temperaturowe i zmiany konstrukcyjne płyt. Poza innymi deformacjami wyróżnia się cztery główne fazy zmiany płyt o charakterze deformacyjnym:
Faza 1 – podczas eksploatacji ściana ogniowa z płyt wspiera się o konstrukcję nośną. Na podporę oddziałuje tylko pionowe obciążenie masą własną płyt. Ściany ogniowe nie powinny być w inny sposób unieruchomione lub nie powinny być do nich zamocowane dodatkowe obciążenia. W przypadku tak wykonanej ściany przyjmuje się obciążenie równomiernie rozłożone 30kg/m², powstające zarówno podczas montażu, jak i podczas eksploatacji. Takie ściany ogniowe są nazywane pasywnymi i używane są jako konstrukcje odgradzające. Węzeł górny takich ognioodpornych przegród jest instalowany elastycznie.
Faza 2 – w wypadku pożaru w ciągu pierwszych 3-5 minut deformacje ściany ogniowej wskutek efektu cieplnego zostaną skierowane w kierunku źródła ognia. Przy gwałtownym wzroście temperatury warstwa kleju wypala się, zwiększając obciążenie ogniowe. Przy należycie wykonanym węźle górnym, stalowe okładziny płyt zawisają. W tym czasie ważne jest, żeby połączenia były maksymalnie szczelne, co uniemożliwia przedostanie się ognia przez złącza.
W tym stadium naprężenia termiczne w płytach są przekazywane na górny węzeł konstrukcji, a więc konstruktor powinien tutaj przewidzieć dodatkowe obciążenia i zapewnić szczelność konstrukcji. Należy również uwzględnić możliwe ugięcie płyty stropowej lub połaci dachowej spowodowane obciążeniami użytkowymi lub obciążeniem od śniegu.
Faza 3 – po rozwarstwieniu się płyty i oddzieleniu się wewnętrznej okładziny płyty, sama ściana ogniowa wraca do pierwotnej pionowej pozycji. W czasie tej fazy pożaru, gdy palą się syntetyczne powłoki okładzin, warstwa kleju i substancje organiczne, wydziela się trujący gaz.
Faza 4 – w ostatnim stadium działania ognia, na skutek wzrastającej temperatury deformacja płyt jest skierowana w przeciwnym kierunku do źródła ognia. To najważniejszy etap, zwany również aktywnym. Teraz już nie powstają dodatkowe obciążenia oraz zmniejsza się wydzielenie się trującego dymu. Deformująca się płyta, odchyla się w przeciwnym kierunku, jeszcze bardziej zaciska złącza i również hamuje możliwe przedostanie się ognia przez złącza płyt w przeciwnym kierunku. Tu najważniejsza jest grubość materiału izolacyjnego oraz kształt złączy płyt, które uniemożliwiają nagrzewanie się okładzin stalowych po drugiej stronie, gdzie temperatura może wynosić do 150-180°C.
Z powodu mogących wystąpić dodatkowych obciążeń konstrukcji zaleca się instalowanie jednoprzęsłowych płyt warstwowych dla ścian ogniowych, mocowanych elastycznie. W przypadku ognioodpornych ścian działowych najlepiej sprawdza się pionowy sposób montowania płyt, ponieważ wówczas nie jest konieczne zastosowanie słupów, a tym samym ich zabezpieczanie przeciwogniowe.
Już na etapie projektowania powinno się zdecydować, jakie są główne cele i wymogi w zakresie bezpieczeństwa, jakie materiały spełniają te wymogi oraz jakie są sposoby realizacji tych wymogów i rozwiązania techniczne. W wypadku ścian ogniowych ważne są trzy czynniki: odpowiednio dobrane płyty, jakość ich zainstalowania i odpowiedni stopień zabezpieczenia konstrukcji nośnych.
fot. Paroc
Zabezpieczenie konstrukcji
W celu należytego zapewnienia stabilności budowli i odporności na ogień, ważne jest przemyślenie kwestii zabezpieczenia konstrukcji nośnych. Istnieje wiele sposobów zabezpieczenia konstrukcji – farby ogniochronne, płyty gipsowe, maty z wełny skalnej).
Odporność mechaniczna ścian ogniowych wewnętrznych EI-M
Podczas pożaru występują sytuacje, w których elementy konstrukcji lub wyposażenia budynku znajdujące się w pobliżu ściany działowej tracą swoją stateczność i uderzają w ścianę, która ma stanowić zaporę ogniową.
Wówczas istota z punktu widzenia ognioodporności jest dodatkowa odporność mechaniczna ściany na uderzenia bądź naciski mechaniczne określana jako EI-M. Innymi słowy ściana musi zachować szczelność i izolacyjność ogniową pod wpływem uderzeń lub nacisków mechanicznych.
Sufity podwieszane ognioodporne
Oddziaływanie na zawieszane sufity, w odróżnieniu od ścian, odbywa się nie tylko od strony wewnętrznej.
W przypadku pożaru zachodzą właściwie takie same procesy, jak w przypadku ścian. Jedyna różnica polega jedynie na tym, że konstrukcje podpierające są stale obciążone masą własną płyt. W celu zwiększenia nośności, po drugiej stronie sufitu montuje się blachę stalową profilowaną, przejmującą ciężar rozwarstwionych płyt i niepozwalającą na odsłonięcie styków.
Dodatkowo dodatnią cechą sufitów podwieszanych jest to, że nie trzeba zabezpieczać złożonych konstrukcji nośnych dachu, szczególnie ma to znaczenie w przypadku wiązarów kratownicowych. Także można zmniejszyć grubość izolacji dachu albo nawet zrezygnować z niej. Po zmniejszeniu się przestrzeni użytkowej, zmniejszą się nakłady na ogrzewanie budynku, natomiast tak powstała przestrzeń doskonale nadaje się do urządzenia w niej pomieszczeń technicznych lub komunikacji.
Ze szczegółami oferty można zapoznać się na stronie: www.paroc.pl
