Dlaczego warto myśleć o drenażu? Ciągły rozwój budownictwa skutkuje systematycznym zmniejszaniem się atrakcyjnych terenów pod zabudowę. Dlatego niejednokrotnie inwestorzy decydują się na budowę w trudnych warunkach gruntowo-wodnych. Pojawia się problem z posadowieniem budynku oraz właściwym zabezpieczeniem przed działaniem wód gruntowych i opadowych. Również długotrwałe i obfite opady mogą powodować sytuacje kiedy to dotychczas użytkowany obiekt zalewa woda.

Co to jest drenaż?

Najprościej drenaż można zdefiniować jako system zbierania i odprowadzania wody z gruntu. Może dotyczyć zarówno odwodnienia samego budynku jak i całego otaczającego go terenu. Jest to element ochrony budynku przed zawilgoceniem. W szczególności ścian fundamentowych, piwnic i przyziemia oraz podłóg na gruncie. Stosowany jest najczęściej wtedy gdy sama hydroizolacja może być niewystarczająca.

Kiedy potrzebny jest drenaż?

Najkrótsza odpowiedź brzmi – kiedy woda może bezpośrednio zagrozić ścianom fundamentowym, piwnicznym lub podłodze na gruncie. Dzieje się tak na terenach występowania wysokiego poziomu wód gruntowych, który okresowo może się jeszcze podnosić na skutek roztopów i długotrwałych opadów. Zagrożeniom tym sprzyja również występowanie w miejscu usytuowania budynku gruntów nieprzepuszczalnych lub półprzepuszczalnych (np. gliny, iły).

Jednak ostateczną odpowiedź na pytanie czy potrzebny jest drenaż przyniosą badania geotechniczne, które pozwolą określić rodzaj podłoża i maksymalny poziom wód gruntowych. Charakterystyka hydrogeologiczna terenu uzyskana na podstawie badań i danych archiwalnych pozwala również na właściwe zaprojektowanie drenażu.

Potrzeba stosowania drenażu dotyczy głównie budynków podpiwniczonych budowanych w trudnych warunkach gruntowo-wodnych oraz budynków usytuowanych na zboczach wzgórza. Zdarza się również, że zmiana warunków wodnych powoduje podniesienie poziomu wód gruntowych, które zaczynają zagrażać istniejącym, dotychczas suchym obiektom.

Uwaga! Otoczenie budynku musi zapewnić możliwość odprowadzenia lub rozsączenia wody z drenażu. Jeżeli nadmiaru wody nie będzie gdzie usunąć, samo wykonanie drenażu nic nie da.

Budowa i działanie drenażu

Podstawowym elementem drenażu jest warstwa filtracyjna wykonana z gruboziarnistego kruszywa. Jej zadaniem jest zapewnienie swobodnego przepływu wody gruntowej i opadowej do układu rur drenażowych, i dalej do odbiornika np. rowu melioracyjnego, kanalizacji, studni chłonnej, stawu lub systemu rozsączającego. Drenaż musi być ułożony z odpowiednim spadkiem (ok. 0,5%) tak, aby zapewnić swobodne odprowadzenie wody w kierunku planowanego odpływu.

Poprawnie zaprojektowany i wykonany drenaż obniża zwierciadło wody gruntowej do poziomu usytuowania rur drenażowych oraz skutecznie odprowadza ją z otoczenia budynku zapewniając jego ochronę przed zawilgoceniem. Należy przy tym pamiętać, że pomimo wykonania drenażu dobra hydroizolacja ścian piwnic jest konieczna.

Uwaga! Nie należy umieszczać rur drenażowych poniżej poziomu posadowienia budynku (wyjątkiem jest tzw. drenaż odsunięty – oddalony od budynku na 2-3 m).

Warstwa filtracyjna

Doskonałym materiałem do wykonania warstwy filtracyjnej jest Leca® KERAMZYT budowlany L. Jest to lekkie kruszywo ceramiczne o uziarnieniu 10-20 mm, które charakteryzuje się wysokim współczynnikiem filtracji, czyli prędkości przepływu 3,33 cm/s.

Dodatkowym atutem keramzytu jest jego wysoka izolacyjność cieplna, która pozwala połączyć funkcję drenażową z izolacją termiczną. Jest to jednocześnie materiał lekki, ponad 6 razy lżejszy od żwiru, dzięki czemu łatwiejsza jest sama praca i transport.

fot. Leca

Wykonanie drenażu polega na zrobieniu wykopu, który wykłada się geowłókniną separacyjną oddzielającą grunt rodzimy od warstwy filtracyjnej aby uniknąć zamulania drenażu przez drobne cząstki gruntu.

Następnie na dnie wykopu wysypuje się ok. 10 cm kruszywa keramzytowego, na nim układa się rury drenażowe z zachowaniem odpowiednich spadków a wykop wypełnia się Leca® KERAMZYTEM budowlanym L. Układa się go warstwami grubości 30-40 cm, które każdorazowo należy zagęścić przy użyciu ręcznego ubijaka z płytą o wymiarze 40×40 cm. Na koniec warstwę filtracyjną przykrywa się geowłókniną, wykonuje się podsypkę i układa nawierzchnię.

PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ DRENAŻU

• Drenaż opaskowy

fot. Leca

Wykonuje się go po obrysie budynku wzdłuż ław fundamentowych. Rury drenażowe układane są zazwyczaj tuż przy ławach fundamentowych, poniżej izolacji poziomej ścian fundamentowych lub piwnic, ale bezwzględnie powyżej poziomu posadowienia budynku. Koniecznie trzeba zachować odpowiednie spadki, tak aby woda mogła bez przeszkód grawitacyjnie spływać do przewidzianych odbiorników.

• Drenaż podpodłogowy

fot. Leca

W sytuacji kiedy nie można wykonać drenażu opaskowego (np. przy zabudowie szeregowej) można wykonać drenaż wewnętrzny pod posadzką piwnic. Składa się on z systemu rur drenażowych ułożonych równolegle do siebie w obsypce keramzytowej. Rury układa się wzdłuż ścian oraz na pozostałej powierzchni w odległości 0,8-1,4 m najlepiej równolegle do krótszego boku budynku. Drenaż wewnętrzny może funkcjonować jako rozwiązanie samodzielnie lub w połączeniu z zewnętrznym drenażem opaskowym.

• Drenaż budynku na zboczu

fot. Leca

Wykonanie drenażu budynku położonego na zboczu powinno być traktowane jako konieczne i to bez względu na rodzaj występującego gruntu. Istnieje bowiem poważne ryzyko zatrzymywania się spływającej wody wzdłuż ściany fundamentowej budynku. W tych okolicznościach zagrożenie to nie tylko ryzyko zawilgocenia elementów budowli, ale przede wszystkim namakanie gruntu. Może to spowodować nadmierne osiadanie budynku a w skrajnym przypadku nawet jego osunięcie. Aby się przed tym uchronić wystarczy od strony wzniesienia wykonać drenaż.

• Drenaż francuski

fot. Leca

Jest to rodzaj drenażu wykonywany bez użycia rur. Ułożenie takiego drenażu sprowadza się do wypełnienia liniowego wykopu Leca® KERAMZYTEM budowlanym L szczelnie owiniętym w geowłókninę. Tą metodą, w łatwy i tani sposób można odwodnić nawet duże powierzchnie. Takie bardzo wydajne odwodnienie liniowe może stanowić znakomite uzupełnienie systemu drenażowego budynku.

Planuj drenaż z rozwagą!

W przypadku planowania drenażu istniejących obiektów należy skonsultować się z konstruktorem i geotechnikiem, ponieważ w niektórych przypadkach zmiana warunków wodnych może zmienić nośność gruntu (dotyczy to głównie gruntów spoistych) w obrębie posadowienia fundamentów, co może prowadzić do nadmiernego i nierównomiernego osiadania, a w konsekwencji uszkodzenia budynku. Z konstruktorem należy uzgodnić też sposób i harmonogram wykonania prac. Odkopanie na raz zbyt dużego fragmentu ściany fundamentowej może skończyć się katastrofą budowlaną.

fot. Leca

Profilaktyka

Drenaż nowobudowanego obiektu może być swego rodzaju działaniem profilaktycznym. Nie ma bowiem gwarancji, że w przyszłości nie nastąpi podniesienie poziomu wód gruntowych i pojawi się potrzeba wykonania drenażu. Zdecydowanie lepiej i taniej przeprowadzić to na etapie budowy. Będzie to taka polisa ubezpieczeniowa w promocyjnej cenie.

Z ofertą firmy można zapoznać się na stronie: www.leca.pl

Data publikacji: 2021-07-26