Popyt na drewno – naturalny i niezastąpiony surowiec szeroko wykorzystywany w meblarstwie i budownictwie – rośnie z roku na rok, nic więc dziwnego, że jego zasoby gwałtownie maleją. Gdzie szukać alternatywnych źródeł pozyskania drewna w Polsce – kraju, w którym rynek jest zmonopolizowany przez Lasy Państwowe? Odpowiedź na to pytanie znaleźli naukowcy z Uniwersytetu Castilla La-Mancha w Hiszpanii, gdzie dzięki selekcji najlepszych cech gatunkowych Paulowni, czyli szybko rosnącego drzewka tlenowego, powstała jego najlepsza odmiana – Oxytree. Przykład Marka Wierzbickiego ze wsi Zblicha Stara pokazuje, że założenie plantacji może okazać się strzałem w dziesiątkę.

Drzewo tlenowe Oxytree szturmem podbija serca polskich rolników i buduje silną pozycję na rynku drzewnym. Czemu zawdzięcza tę rosnącą z dnia na dzień popularność? Powodów jest kilka. Przede wszystkim to roślina wyjątkowo wdzięczna w uprawie. Nie ma wygórowanych wymagań glebowych, bo świetnie czuje się nawet na glebach słabej jakości (gleby IV, V i VI klasy, nieużytki, piachy), a do tego jest wyjątkowo odporna na niskie i wysokie temperatury (-25°C do +45°C). Nie stanowi też zagrożenia dla lokalnego ekosystemu – składniki odżywcze pobiera wyłącznie z najgłębszych warstw gleby i nie „podkrada” ich rosnącym w pobliżu innym roślinom, przez co sąsiedztwo z Oxytree jest zupełnie bezpieczne. Nie ma też obaw, że zacznie rozmnażać się w sposób niekontrolowany, bo jedyna droga do uzyskania nowej sadzonki wiedzie przez laboratorium. I wreszcie – ekspresowe tempo wzrostu (co oznacza też ekspresowe zyski): w ciągu 6 lat od posadzenia osiąga 16 m wysokości i nawet 35 cm średnicy pnia. W sadzonki inwestuje się tylko raz, przy zakładaniu plantacji. Po ścięciu Oxytree ponownie odrasta od pozostawionego pnia, przez co korzysta z mocnego, w pełni wykształconego wcześniej systemu korzeniowego.
Powyższe zalety, przede wszystkim szybkie tempo wzrostu i ekologiczność, wystarczyły Panu Markowi Wierzbickiemu, aby zainteresować się drzewem tlenowym i podjąć decyzję o założeniu plantacji.
– Początkowo byłem trochę nieufny – wspomina Pan Marek. – Posadziłem na próbę kilka sadzonek na piaszczystym gruncie pomiędzy drzewami owocowymi, tam, gdzie było trochę miejsca. Gdy zobaczyłem, jak szybko rośnie Oxytree, dokupiłem kolejne 400 sadzonek, zwiększając swoją plantację do 1 ha. Obecnie obszar, na którym uprawiam drzewa tlenowe liczy już 2 ha – dodaje.

Warto dodać, że Pan Marek jest jednym z pierwszych założycieli plantacji Oxytree w województwie mazowieckim.

Co, gdzie i kiedy, czyli zakładamy plantację
Producent drzewek zaleca zakładanie plantacji od połowy maja do końca czerwca – wtedy właśnie trwa sezon wegetacyjny Oxytree. Dysponując powierzchnią 1 ha potrzebujemy ok. 500 sadzonek, które sadzimy w rozstawie 4×5 m.
Jeśli chodzi o wymagania glebowe, to – jak już wspomniano – są one niewielkie: gleba luźna i przepuszczalna, o pH mieszczącym się w zakresie 5,5 – 8,9 i wodami gruntowymi poniżej 2 metrów. Choć drzewo tlenowe nie lubi terenów podmokłych i zalewowych, to trzeba jednak zapewnić mu ok. 800 mm wody rocznie. W tym celu świetnie sprawdzi się np. system kroplujący.
Jeśli chcemy uzyskać proste drzewo o okrągłym pniu, a w przyszłości bezsękowe, pełnowartościowe drewno, wystarczy minimum zabiegów pielęgnacyjnych, jakie wykonywane są w przypadku każdej innej rośliny uprawnej. Najważniejsze jest odchwaszczanie, nawożenie oraz usuwanie odrostów bocznych.
Aby wzmocnić drzewko przed zimą i przyspieszyć jego wzrost, trzeba też pamiętać o tym, aby po roku od posadzenia je przyciąć. Tak też zrobił Pan Marek, a efekt okazał się spektakularny.
– W maju 2017 roku, a więc gdy posadzone przeze mnie drzewka tlenowe miały rok i liczyły sobie ponad 2 metry wysokości, przyciąłem je zgodnie z zaleceniami. Miesiąc później drzewka miały po 60 cm, a trzy miesiące później, w sierpniu, ich wysokość wynosiła już 3,15m! – wspomina Pan Marek.
A kiedy będą pierwsze zyski? Otóż wiek dojrzałości Oxytree osiąga po 6 latach od zasadzenia, wtedy też można je wyciąć i wykorzystać w tartacznictwie. Po czterech latach ponownie można ściąć drzewo i takich cykli może być przynajmniej cztery. Jak podaje importer drzew tlenowych w Polsce, firma Oxytree Solutions Poland Sp. z o.o., 70% materiału pozyskanego z Oxytree to drewno znajdujące zastosowanie w przemyśle, 30% zaś to gałęzie, kwiaty, owoce i liście, które można wykorzystać jako paszę dla zwierząt czy bogatą w azot biomasę.

Czy to się opłaca?
Czas na konkrety. Ile zapłacimy za założenie i utrzymanie plantacji, ile zarobimy i po jakim czasie? Przyjmijmy za punkt wyjścia plantację o powierzchni 1 ha.
– koszt jednej sadzonki w przedsezonowej cenie to wydatek rzędu ok. 35 zł, za obsadzenie nimi 1 ha zapłacimy więc ok. 15 tys. zł;
– koszt systemu nawadniającego kształtuje się w przedziale 3-6 tys. zł;
– ogrodzenie plantacji będzie nas kosztować ok. 5 tys. zł;
Uwzględniając dodatkowe ewentualne wydatki (talerzowanie czy wapnowanie), całkowity koszt założenia 1-hektarowej plantacji wyniesie 30-32 tys. zł.

Zyski wynikające z opisanej powyżej inwestycji po 6 latach kształtują się następująco:
– za ścięte drzewo otrzymamy ok. 50 euro, a więc nasz zysk wyniesie ok. 70-80 tys. zł; nie musimy się przy tym obawiać trudności ze znalezieniem rynku zbytu, bo kupując sadzonki za pośrednictwem Oxytree Solutions Poland Sp. z o.o., otrzymujemy też opcję odkupu drewna.

Uwzględniając wydatki poniesione na założenie i utrzymanie plantacji, średniorocznie zyskamy ok. 13 tys. zł, przy czym korzyści rosną wraz z cyklami wycinki, które następują co 4 lata. Dlaczego zyski rosną? Bo drzewko odrasta z pozostawionego pnia, nie musimy więc kupować sadzonek, a system nawadniający i ogrodzenie to jednorazowa inwestycja, ponoszona na początku. Dlatego w przypadku kolejnych cykli zysk z drewna to już nie 13, ale 20 tys. zł z hektara średniorocznie.

Pan Marek prowadzi plantację Oxytree w miejscowości Stara Zblicha, mieszczącej się na terenie województwa mazowieckiego. Chętnie prezentuje swoje Oxytree, opowiada o ich właściwościach i zastosowaniu, jak również o zastosowanych przez siebie rozwiązaniach w uprawie. Na spotkanie z Panem Markiem umówić się można za pośrednictwem firmy Oxytree Solutions Poland Sp. z o.o.

Zobacz film

Data publikacji: 2017-10-26